Deklaracija o osnovama i principima regionalizacije Republike Srbije

Polazeći od Ustava Republike Srbije kojim je utvrđeno pravo građana Republike Srbije na pokrajinsku autonomiju i lokalnu samoupravu, Deklaracije Skupštine evropskih regiona i Evropske povelje o regionalnoj samoupravi, Pokret slobodnih građana, u skladu sa programskim načelima Pokreta, donosi: 

DEKLARACIJU O OSNOVAMA I PRINCIPIMA  REGIONALIZACIJE REPUBLIKE SRBIJE

Deklaracija ima za cilj da predstavi osnove i principe na kojima je moguće stvaranje regiona u Republici Srbiji u kojima će građani moći da neposrednije, kvalitetnije i odgovornije utiču na društveni, ekonomski i kulturni život i razvoj svojih regiona i u kojima bi slobodno odlučivali i organizovali život po sopstvenoj meri i potrebama.Deklaracija pretpostavlja osnove koje bi trebalo uvažiti prilikom formiranja regiona i njihovih nadležnosti, a odnose se na uvažavanje istorijskog nasleđa, multikulturalnog suživota, jezičkog prožimanja različitih etničkih zajednica, veza sa regionima u susednim zemljama, stepena ekonomskog razvoja i samodovoljnosti pojedinih delova Republike Srbije, stanja i povezanosti saobraćajne, prosvetne, zdravstvene i kulturne infrastrukture, geografskih odlika i broja stanovnika.

Deklaracija se zasniva kako na važećim pravnim propisima Republike Srbije, pre svih Ustava, ali i na uporedno pravnim rešenjima u Evropskoj uniji i otvara mogućnost postizanja rešenja koja bi mogla zahtevati i promenu Ustava Republike Srbije ‐ što bi dovelo do uspostavljanja regiona i suštinske decentralizacije u Srbiji. Osnovni princip koji bi trebalo da uvaži svaki predlog o stvaranju regiona u Republici Srbiji odnosi se na poštovanje teritorijalnog integriteta Republike Srbije i priznavanje centralne vlasti zasnovane na Ustavu.

Deklaracija pretpostavlja da svaki region može da ima svoje specifičnosti, kao i da svaki budući region mora da bude teritorijalno definisan i izražen kroz postojanje izvornih nadležnosti određenih ustavom na način da Republika Srbija reguliše osnovne okvire za ostvarivanje izvornih nadležnosti regiona, a da regioni sami određuju sadržinu, uslove i način ostvarivanja tih nadležnosti. Ono što čini suštinsku autonomiju jesu decentralizovana zakonodavna, izvršna i sudska vlast, uz uvažavanje potrebe za postojanjem pravne sigurnosti izražene kroz jedinstvo sudske vlasti.

Deklaracija uvažava unitarno nasleđe centralne Srbije, istorijski i ustavni položaj AP Vojvodine, specifičan status grada Beograda i AP Kosova i Metohije, kao nespornih činjenica koje bi trebalo uvažiti prilikom formiranja regiona i utvrđivanja njihovih nadležnosti odnosno specifičnosti. Deklaracija posebno uvažava iskustva i tekovine koje su proizašle iz autonomnog statusa AP Vojvodine u različitim istorijskim trenucima, ali i stremljenja i istrajnost građana Vojvodine da ostvare pravo na suštinsku decentralizaciju kako bi stvorili moderan evropski region i na taj način još više približili Srbiju Evropskoj Uniji.

Deklaracija prihvata jasno izražavanje zahteva za suštinskom decentralizacijom AP Vojvodine kroz političke i društvene aktivnosti i istrajnost u ostvarivanju ovih zahteva različitih organizacija u Vojvodini kao model prema kojem je moguće pokrenuti regionalne aktivnosti u Srbiji, ističući Vojvodinu kao istorijski dobar primer decentralizacije. Srbija međusobno povezanih i solidarno orijentisanih regiona u kojima građani mogu uticati na kvalitet sopstvenog života, Srbija u kojoj se kao prednost shvataju i prihvataju različitosti i u kojoj građani mogu prepoznati i osetiti posledice odluka koje su doneli, predstavlja sigurnu branu svakoj vlasti koja bi želela da iskoristi svoj centralni položaj u državi, a istovremeno i siguran put ka prosperitetnom i srećnom društvu.